«تله انتخاباتی»اردوغان یا اعتراف به شکست؟
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۶۳۹۱۲
دمشق تا زمانی که تغییر سیاست های راهبردی ترکیه را راستی آزمایی نکند بسیار بعید است در تله انتخاباتی اردوغان گرفتار شود.
به گزارش مشرق، اخیراً رسانهها عادی سازی روابط ترکیه و سوریه را به عنوان گزینهای بسیار محتمل مطرح کردهاند. حتی خبرهایی مربوط به دیدار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز منتشر شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پیامدهای عادی سازی روابط ترکیه و سوریه
ترکیه را شاید بتوان از اصلی ترین بازیگران تحولات سوریه دانست. چرا که مرزهای جنوبی ترکیه در یک دهه اخیر به مسیر امنی برای ورود تروریستها به شمال سوریه تبدیل شده بود. ترکیه در یک دهه گذشته بارها در قالب عملیاتهای مختلف، شمال سوریه را هدف حملات نظامی قرار داده است. دولتمردان ترک از همان آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ همواره بر طرح ایجاد منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر و طول ۸۲۲ کیلومتر (کل نوار مرزی ترکیه با کشور سوریه) تاکید داشتهاند که با مخالفت صریح دیگر بازیگران مواجه شدهاند. اما روند حوادث در سوریه به گونهای پیش رفت که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به نوعی از خواستههای حداکثری خود در مورد سوریه عقب نشینی کرده یا به صورت موقت دست به این اقدام زده است. در شرایط کنونی اردوغان به دلیل در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری به دنبال از سرگیری روابط با دمشق است.
این مسئله میتواند آثار مثبت زیادی داشته باشد. حتی اگر این اقدام اردوغان نمایشی و با اهداف انتخاباتی باشد اعترافی به شکست پروژههای او در مورد سوریه خواهد بود. باقیمانده گروههای تروریستی که در مناطق مختلف سوریه با ترکیه در ارتباط هستند در صورت از سرگیری روابط ترکیه و سوریه چارهای جز حرکت در مسیر مصالحه با دمشق نخواهند داشت. شاید بتوان گفت که اردوغان پس از یک دهه به این نتیجه رسیده است که سوریه امن و باثبات بیش از هر گزینهای ثبات و امنیت ترکیه را محقق خواهد کرد. پیش از این اردوغان به این گزاره باور نداشت و وارد کردن سوریه در جنگ و درگیری و همچنین ورود نظامی به شمال سوریه را ضامن امنیت ترکیه میدانست. اما تسری ناامنی به داخل ترکیه و ورود مهاجران سوری به شهرهای مختلف ترکیه موجی از بی ثبای سیاسی، امنیتی و حتی اقتصادی به دنبال داشته است. بنابراین تبعات از سرگیری روابط بین دو کشور هم میتواند به برقراری ثبات در حوزههای مختلف ترکیه منجر شود و هم اینکه دمشق را قادر میسازد بتواند با قدرت بیشتری نسبت به اعمال حاکمیت بر مناطق باقیمانده خاک سوریه اقدام کند.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که امنیت مقولهای تفکیک ناپذیر است و ناامنی همانند ویروس در مناطق مختلف پخش میشود. در مورد امنیت نیز همین مسئله به خوبی صدق میکند. احیای روابط ترکیه و سوریه باعث امن شدن منطقه خواهد شد و گروههای تروریستی را در موضع ضعف قرار خواهد داد. نباید فراموش کرد که ناامنی کنونی در منطقه به میزان بسیار زیادی متأثر از ناامنی سوریه بوده است و برای حل ناامنی منطقهای باید سراغ کانونهای بحران ساز رفت. سوریه از اصلی ترین کانونهای ناامن کننده منطقه به دلیل حضور گروههای تروریستی است. آرامش در این کانون به معنای بهبود آرامش و ثبات منطقهای است.
موضع ایران نسبت به روند عادی سازی روابط آنکارا و دمشق
ایران از زمان شروع بحران سوریه همواره به دنبال معکوس کردن سیر حوادث در این کشور بوده است. قطع روابط ترکیه و کشورهای عربی با سوریه یک ضربه بزرگ به قدرت منطقهای دمشق به شمار میرفت. ایران تلاشهای زیادی با هدف معکوس کردن این مسئله یعنی از سرگیری روابط کشورهای عربی و ترکیه با سوریه کرده است. در این مسیر نیز پیروزیهای بزرگی به دست آمده است. چرخش امارات در برابر سوریه بزرگترین مورد در این راستا بوده است.
اما بزرگترین بازیگری که در مورد سوریه باید عقب نشینی کرده و به سمت احیای روابط با دمشق برود ترکیه است. ایران به دلیل ارتباط دوستانه با ترکیه تلاشهای زیادی در این راستا انجام داده است. احیای روابط بین دو کشور ترکیه و سوریه منافع تهران را بیش از پیش تأمین خواهد کرد چرا که سوریه به عنوان بخشی از محور مقاومت در شرایط کنونی انرژی زیادی از اعضای این محور گرفته و قطعاً بهبود روابط ترکیه با سوریه میتواند سوریه را امن تر کند و این به معنای تأمین منافع محور مقاومت است. اما رسانههای منطقهای در ماههای اخیر در تلاش هستند تا تهران را به نوعی مخالف روند عادی سازی روابط دمشق و آنکارا معرفی کنند. شاید بتوان اهداف این موج رسانهای را تلاش برای تضعیف تأثیرگذاری تهران در سوریه دانست.
ایران به همراه حزب الله لبنان و روسیه در سالهای گذشته نقش بی بدیلی در شکست تروریستها و بازگرداندن آرامش به مناطق مختلف سوریه داشته است و بسیاری از کشورهای حامی تروریستها که از طریق پروژه تجزیه سوریه و یا برکناری بشار اسد به اهداف خود نرسیدند اکنون به دنبال اجرای پلنB یعنی کاهش نفوذ ایران در سوریه هستند. برای پی بردن به نیات کشورها در مورد مسائل مختلف باید از دو طریق تحلیل محتوای سخنان مقامات اصلی کشورها و عملکردهای میدانی و عملی آنها عمل کرد. در مورد موضع ایران در مورد عادی سازی روابط دمشق و آنکارا هم مقامات ایران به صورت آشکار موافقت و حمایت خود را در این مورد اعلام کردهاند و هم از لحاظ میدانی و عملی با برگزاری نشستهای مختلف آن را اثبات کردهاند.
چرایی مخالفت آمریکا با عادی سازی روابط ترکیه و سوریه
آمریکا را شاید بتوان بزرگترین مخالف عادی سازی روابط ترکیه و سوریه دانست. به دو علت این مخالفت وجود دارد. در درجه اول کشورهای عربی بدون هماهنگی با آمریکا و در واقع خارج از دستور کار آمریکا و به صورت مستقل به روند عادی سازی روابط با سوریه پیوستهاند و این مسئله نقش تعیین کنندگی و محوری آمریکا در این بحران را زیر سوال برده است. ترکیه نیز در شرایط کنونی با هماهنگی روسیه به دنبال عادی سازی روابط با سوریه است و این برای واشنگتن قابل قبول نیست. در درجه دوم آمریکا به دنبال ادامه حضور نظامیان خود در شمال سوریه است.
زمانی که طرح اخراج نطامیان آمریکایی از عراق در پارلمان این کشور تصویب شد و در ادامه جو بایدن نطامیان آمریکا را از افغانستان خارج کرد دولت آمریکا به دنبال این بوده تا شمال و شرق سوریه را به عنوان یکی از پایگاههای اصلی نظامیان خود در منطقه تبدیل کند. این مسئله مستلزم تداوم ناامنی و بحران در سوریه است. عادی سازی روابط دمشق و آنکارا باعث کاهش بحران و در نتیجه تشدید فشارهای بین المللی برای خروج نطامیان آمریکایی میشود. به همین دلیل مقامات آمریکایی اخیراً اعلام کردهاند که مخالف هرگونه عادی سازی روابط کشورها با سوریه هستند. از سوی دیگر رهبران نیروهای دموکراتیک سوریه و شورای دموکراتیک سوریه از آمریکا خواستهاند تا مانع از نزدیکی روابط میان آنکارا و دمشق شود، چراکه این اتفاق در درجه نخست حضور آمریکا در سوریه را تهدید میکند.
فرجام سخن
یکی از نگرانیهای دمشق این است که آنکارا به مسئله عادی سازی روابط صرفاً به عنوان ابزاری در جهت منافع زودگذر نگاه کند. به همین دلیل اخیراً بشار اسد تاکید کرده که گفت وگوها با ترکیه پیشرفت نخواهد کرد، مگر اینکه هدف از این نشستها پایان دادن به اشغالگری و توقف حمایت از تروریسم باشد.
اردوغان به عنوان بازیگری که در یک دهه اخیر با فاصله گرفتن از سیاست «تنش صفر» با همسایگان خسارتهای زیادی را به مردم ترکیه تحمیل کرده است اکنون در عرصه منطقهای به عنون سیاستمداری با اهداف موقت شناخته میشود و بسیاری بر این باورند که وی دیدگاه راهبردی خود را کنار گذاشته و صرفاً با هدف بقای در قدرت سعی دارد با تاکتیکهای مختلف به این مهم برسد. به همین دلیل دمشق تا زمانی که تغییر سیاستهای راهبردی ترکیه را راستی ازمایی نکند بسیار بعید است در تله انتخاباتی اردوغان گرفتار شود.
منبع: مهرمنبع: مشرق
کلیدواژه: سالگرد شهادت حاج قاسم قیمت واشنگتن رجب طیب اردوغان دمشق روسیه بشار اسد ترکیه سوریه نیروهای دموکراتیک سوریه اردوغان خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت عادی سازی روابط ترکیه و سوریه سرگیری روابط شمال سوریه شاید بتوان منطقه ای یک دهه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۶۳۹۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایان روابط تجاری ترکیه ـ اسرائیل/ اردوغان در جنگ غزه به دنبال چیست؟
به گزارش خبرآنلاین ترکیه تمام روابط تجاری این کشور با تلآویو را در اعتراض به جنگ غزه، به حالت تعلیق درآورد.
پس از ادعای تلآویو مبنی بر اینکه آنکارا مانع دسترسی کشورهای ثالث به بنادر ترکیه جهت تجارت با اسراییل شده است، ترکیه روابط تجاری خود با رژیم صهیونیستی را به طور کامل به حالت تعلیق درآورد و متعهد شد تا زمانی که دولت اسرائیل اجازه ارسال کمک های بشردوستانه به منطقه را بدهد، به این اقدام خود ادامه خواهد داد.
در بیانیه وزارت بازرگانی ترکیه آمده است: «معاملات صادرات و واردات در رابطه با اسرائیل متوقف شده است و تمامی محصولات را پوشش می دهد».
یسرائیل کاتز وزیر امور خارجه اسرائیل روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است. کاتز در شبکه اجتماعی X نوشت: «یک دیکتاتور اینگونه رفتار میکند و منافع مردم و بازرگانان ترکیه و موافقتنامههای تجاری بینالمللی را نادیده میگیرد». وی ادامه داد :«رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا میگذارد». کاتز با متهم کردن آنکارا به نقض توافقات تجاری با تلآویو، گفت که به «وزارت خارجه اسراییل دستور داده است تا با تمرکز بر سایر کشورها، بهدنبال جایگزین باشند».
همچنین ترکیه در ماه آوریل اعلام کرد که این کشور تا زمان اعلام آتشبس در نوار غزه، صادرات طیف گستردهای از محصولات خود را به اسراییل محدود خواهد کرد. براساس اعلام وزارت تجارت ترکیه، این محدودیت ۵۴ محصول مختلف شامل آهن، سنگ مرمر، فولاد، سیمان، آلومینیوم، آجر، کود شیمیایی، تجهیزات ساختمانی و همچنین سوخت موشک و هواپیما را شامل میشود.
تاریخچه روابط اسرائیل و ترکیه
ترکیه اولین کشوری با اکثریت مسلمان بود که در سال ۱۹۴۹حاکمیت اسرائیل را به رسمیت شناخت. آنکارا در سال ۱۹۵۰ اولین دفتر دیپلماتیک خود را در اسرائیل افتتاح کرد. در طول جنگ شش روزه ۱۹۶۷، آنکارا به درخواستها برای خروج اسرائیل از سرزمینهای اشغالی فلسطینی - کرانه باختری، بیتالمقدس شرقی، نوار غزه و بلندیهای جولان - پیوست، اما در برابر درخواستهای کشورهای عربی برای قطع روابط دیپلماتیک با تلآویو مقاومت کرد. در سال ۱۹۷۹، یاسر عرفات برای افتتاح دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین به آنکارا سفر کرد. سال بعد، روابط ترکیه با اسرائیل دوباره به دلیل تصمیم اسرائیل برای تعیین بیتالمقدس به عنوان پایتختش تیره شد.
در دهه ۱۹۸۰ تجارت و گردشگری بین ترکیه و اسرائیل رو به رشد بود. خطوط هوایی دولتی ترکیه در سال ۱۹۸۶ پروازهای مستقیم خود را به اسرائیل آغاز کرد. در سال ۱۹۹۳، وزیر خارجه ترکیه برای اولین بار از اسرائیل بازدید کرد. از اواسط دهه ۱۹۹۰، همکاری نزدیکی در زمینههای دفاعی و اطلاعاتی بین دو کشور وجود داشت که بر اساس آن دو قرارداد دفاعی در سال ۱۹۹۶ به امضا رسید که راه را برای یک مشارکت نظامی استراتژیک که شامل ارتقاء هواپیماهای جت F-۴ و F-۵، تانک ها و هلیکوپترهای M-۶۰ بود، هموار کرد. ترکیه، اسرائیل و آمریکا تا سال ۲۰۰۹ در رزمایش های هوایی و دریایی مشترک در شرق مدیترانه شرکت کردند.
ترکیه پس از پیروزی قاطع حزب عدالت و توسعه اردوغان در انتخابات در سال ۲۰۰۲ به روابط خود با اسرائیل ادامه داد. اردوغان سه سال بعد به عنوان نخست وزیر از تل آویو بازدید کرد و خود را به عنوان میانجی احتمالی بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها معرفی کرد. در سال ۲۰۰۴، اردوغان ترور احمد یاسین رهبر حماس توسط اسرائیل را محکوم کرد و آن را «تروریسم دولتی» خواند که نشان دهنده حمایت گسترده تر ترکیه از فلسطینیان و به ویژه حماس است.
طی سفرهای سطح بالا در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷، ترکیه برای حل تنشها بین سوریه و اسرائیل تلاش کرد.
جنگ سه هفته ای غزه در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ تنش ها بین ترکیه و اسرائیل را تقویت کرد. در سال ۲۰۱۰ حمله به کشتی کمک رسانی ترکیه به غزه توسط کماندوهای اسرائیلی باعث شد آنکارا سفیر اسرائیل را اخراج کند.
روابط رسمی تا سال ۲۰۱۶ که دو کشور بر سر یک توافق غرامت و راهی برای عادی سازی روابط به توافق رسیدند سرد بود. دو سال بعد، دو رویداد باعث توقف تلاشهای عادیسازی شد: دهها معترض فلسطینی توسط نیروهای امنیتی اسرائیل در حصار جدایی اطراف غزه کشته شدند و ایالات متحده تصمیم گرفت سفارت خود را از تلآویو به اورشلیم منتقل کند.
در تمام این سال ها با وجود تشدید تنشهای دیپلماتیک، تجارت بین ترکیه و اسرائیل رونق زیادی داشت. بین سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۱، حجم تجارت این دو کشور بیش از دو برابر شد و از ۳.۴ میلیارد دلار به ۸.۴ میلیارد دلار رسید. بر اساس موسسه آمار دولتی ترکیه، صادرات ترکیه به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار بود.
سال گذشته، اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهور اسرائیل از آنکارا بازدید کرد و سفیران در هر دو پایتخت منصوب شدند. اردوغان برای اولین بار در ماه سپتامبر با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل دیدار کرد و هر دو متعهد شدند همکاری بیشتری بین کشورهای خود داشته باشند. اما این ماه عسل سیاسی پس از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر سال گذشته به پایان رسید.
واکنش ترکیه به جنگ غزه
اردوغان پس از حمله نظامی اسرائیل به غزه، انتقادات خود از اسرائیل را تشدید و اسرائیل را به انجام جنایات جنگی و نسل کشی متهم کرد.
ترکیه امروز به یکی از شدیدترین منتقدان عملیات نظامی اسرائیل در غزه تبدیل شده است به نحوی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اسرائیل را «دولتی تروریستی» می نامد. در ماه ژانویه، او گفت که حمله نظامی بنیامین نتانیاهو به غزه «کمتر از آنچه هیتلر انجام داد» نبود. به این ترتیب دو کشور سفرای خود را فراخواندند. در ابتدا روابط تجاری این دو کشور ادامه داشت اما دولت اردوغان که در انتخابات محلی در ماه مارس دچار شکستهای بزرگی شد، در داخل با فشار شدیدی برای توقف روابط تجاری با اسرائیل مواجه شد. منتقدان دولت را متهم می کردند که با ایراد اتهامات شدید علیه اسرائیل در حالی که روابط تجاری خود را ادامه می دهد، استانداردهای دوگانه ای را دنبال می کند. بر همین اساس روابط تجاری دو کشور نتوانست تداوم پیدا کند و بالاخره چند روز قبل ترکیه به طور کامل تجارت خود با اسرائیل را متوقف کرد.
دلیل دخالت اردوغان در بحران غزه
بر کسی پوشیده نیست که اردوغان مشتاق میانجیگری و همچنین بازسازی غزه پس از جنگ است. ترکیه ده ها سال تجربه حفظ صلح در سومالی، بوسنی و افغانستان داشته است و ظرفیت ایفای نقش در غزه را دارد. برای اردوغان، برافراشتن پرچم های ترکیه در غزه، انجام نهایی یک ماموریت تاریخی است.
در دوران اردوغان، رویکرد ترکیه به مسئله اسرائیل و فلسطین از دو جهت با دوره کمالیستی پیش از اردوغان متفاوت است. اولین مورد، اعتقاد اردوغان به مشروعیت حماس به عنوان یک بازیگر واقعی فلسطینی است که نتیجه طبیعی وابستگی ایدئولوژیکی او به اخوان المسلمین است. اردوغان معتقد است که حماس باید بخشی از روند سیاسی باشد. حماس از زمان پیروزی در انتخابات فلسطین در سال ۲۰۰۶ در ترکیه حضور داشته و هیئت هایی را به آنجا فرستاده است.
تمایز دیگر از دوران پیش از اردوغان، نقش محوری مسئله فلسطین در آرزوهای اردوغان برای رهبری منطقه ای است. اردوغان سعی دارد خود را به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی کند و امید دارد با معرفی خود به عنوان رهبری که به محافظت از مسلمانان محروم منطقه، از جمله فلسطینیها می پردازد برای خود وجه سیاسی کسب کند. او میخواهد از او بهعنوان رهبری که بر تولد دوباره امپراتوری ترکیه نظارت داشته و فلسطینیها و اورشلیم را فراموش نکرده است، یاد شود.
تاثیر جنگ غزه بر سیاست خارجی ترکیه
در واقع، جنگ غزه پیامدهای مهمی بر سیاست خارجی ترکیه داشته است. اولاً، روند عادی سازی روابط بین ترکیه و اسرائیل را متوقف یا به تعویق انداخته و آن را به سوی آینده ای مبهم سوق داده است. تشدید درگیری ها در مورد غزه روابط بین دو کشور را تیره کرده و هرگونه تلاش برای عادی سازی را متوقف کرده است.
در مقابل، جنگ غزه نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای تقویت کرده است. ترکیه با اتخاذ موضعی قوی و مشارکت فعالانه در تلاشهای دیپلماتیک برای رسیدگی به بحران، تعهد خود را به ثبات منطقهای و تمایل خود برای اثبات خود در صحنه بینالمللی نشان داده است. این مشارکت فزاینده، جایگاه و وزن ترکیه را در امور منطقه ای افزایش داده و موقعیت آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه مستحکم کرده است. به طور خلاصه، در حالی که مناقشه غزه عادی سازی روابط ترکیه-اسرائیل را متوقف کرده است، نقش و نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای افزایش داده است و بر اهمیت آن به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک در خاورمیانه افزوده است.
۳۱۱۳۱۱
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902475